αρχική σελίδα
αρχική σελίδα

εξειδικευμένη αναζήτηση | επικοινωνία | αρχική σελίδα

Προφίλ
Εγχειρίδια Διατμηματικών Διαδικασιών
Σχέδια Δράσης
Σπίτι της Γυναίκας
Βία και Covid-19
Εκδόσεις
Νομοθεσία
Στατιστικά
Έρευνες
Επιμόρφωση/Εκπαίδευση
Ετήσιες Εκθέσεις
Ευρώπη
Βίντεο
Κοινοβουλευτικά Θέματα
Νέα - Ανακοινώσεις
ΜΜΕ
Βίντεο από ΜΜΕ
Αρθρογράφηση από ΜΜΕ
Συνδέσεις

Αναζήτηση:


Επιδιώκουμε αναθεώρηση και εκσυγχρονισμό του δικαίου


«Παρακολουθώντας στενά και τον τρόπο λειτουργίας του στις άλλες χώρες, έχω σχηματίσει σαφή εικόνα του θεσμού που επιθυμώ να υπηρετήσω, θεωρώντας δεδομένη την αναβάθμισή του και την προσαρμογή του στα διεθνή πρότυπα». Η επίτροπος Νομοθεσίας Λουίζα Χριστοδουλίδου Ζαννέτου στην πρώτη εφ’ όλης της ύλης συνέντευξή της μετά την ανάληψη των καθηκόντων της, τον περασμένο Οκτώβριο, αναλύει τις αρμοδιότητες του αρχαιότερου των επιτρόπων (δημιουργήθηκε το 1971 επί Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’), τις αρμοδιότητες που προστέθηκαν στην πράξη διορισμού της αλλά και τις δικές της προτεραιότητες. Ήδη έχει προβεί σε περίπου δέκα αυτεπάγγελτες εισηγήσεις / παρεμβάσεις προς υπουργεία για την ανάγκη αναθεώρησης νομοθεσιών, ενώ με απόφαση του Υπουργικού έχει εμπλοκή στο νομοπαρασκευαστικό έργο τεσσάρων σημαντικών νομοσχεδίων.

 

Επίτροπος Νομοθεσίας, τι;

Μετά από 18 χρόνια -καθώς η προκάτοχός της είχε επιφορτισθεί και αναπόφευκτα είχε δώσει έμφαση στις αρμοδιότητες της επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού- ο θεσμός του επ. Νομοθεσίας επανέρχεται αυτόνομος. Πλην όμως οι πολίτες δεν γνωρίζουν τον ρόλο του. «Χαίρομαι ιδιαίτερα που έχετε εντοπίσει κι εσείς αυτό που από την ημέρα ανάληψης των καθηκόντων μου διαπίστωσα κι εγώ, ότι δηλαδή ο θεσμός ήταν σχετικά άγνωστος στο ευρύ κοινό ή συγχέεται με αυτόν της επιτρόπου των Δικαιωμάτων του Παιδιού. Είναι, πιστεύω, φυσικό όταν ένα άτομο κατέχει δύο αξιώματα να προκύπτει θέμα πότε ενεργεί ως ο ένας και πότε ως ο άλλος. Είναι καιρός, θεωρώ, και αποτελεί στόχο μου να καταστήσω τον θεσμό αλλά και τις αρμοδιότητες που έχω αναλάβει κατανοητά στους πολίτες, όπως και το ποιος είναι ο ρόλος του στον χώρο του δικαίου. Ποιο κενό δηλαδή και ποιες ανάγκες έρχεται να καλύψει.

 

Μπορεί ο θεσμός μέχρι στιγμής να μην διέπεται από νομοθεσία, αλλά είναι στις άμεσες προτεραιότητές μου να μεριμνήσω ώστε τόσο οι αρμοδιότητες όσο και τα καθήκοντα όπως αυτά καθορίζονται στην πράξη διορισμού μου από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, και στον οποίο είμαι υπόλογη, να θεσμοθετηθούν με νομοθετική πράξη, όπως συμβαίνει σε άλλες περιπτώσεις ανάλογων θεσμών». Προβαίνοντας πάντως σε μια αρχική ιεράρχηση των αρμοδιοτήτων της επιτρόπου Νομοθεσίας, η κ. Ζαννέτου κρίνει πιο σημαντική τη νέα αρμοδιότητα που προστέθηκε στην πράξη διορισμού της, «ώστε είτε αυτεπάγγελτα, είτε κατόπιν οδηγιών του Προέδρου της Δημοκρατίας ή/και του Υπουργικού Συμβουλίου, να μεριμνώ για την ετοιμασία και υποβολή εισηγήσεων στον Πρόεδρο ή/και σε οποιονδήποτε άλλο δημόσιο αξιωματούχο, όργανο, αρχή, υπηρεσία ή πρόσωπο για οποιοδήποτε θέμα που αφορά το κυπριακό νομοθετικό πλαίσιο και ιδίως τον εκσυγχρονισμό, την απλοποίηση, τη συμπλήρωση, την ενοποίηση, την κωδικοποίηση ή/και την αναθεώρηση της εθνικής νομοθεσίας».

 

Αρμοδιότητες – ευθύνες

Στη συνέντευξή της η επ. Νομοθεσίας αναφέρεται και στην ευθύνη του γραφείου της «για την ετοιμασία εθνικών εκθέσεων, τις οποίες υποχρεούται να υποβάλλει η Δημοκρατία, σύμφωνα με τις επικυρωθείσες Συμβάσεις Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών και του Συμβουλίου της Ευρώπης, και την παρουσίαση και υποστήριξη των εν λόγω εκθέσεων / θέσεων της Δημοκρατίας κατά την ακροαματική διαδικασία ενώπιον των αρμόδιων οργάνων των Ηνωμένων Εθνών (treaty bodies)». Επίσης έχει καθήκον για τη μελέτη όλων των νόμων που δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας και να προβαίνει σε επισήμανση των υποχρεώσεων και ενεργειών που απορρέουν από αυτούς και αφορούν το Υπουργικό Συμβούλιο, τον υπουργό, τον ανεξάρτητο αξιωματούχο, τις υπηρεσίες, τα τμήμα κ.λπ. Εκδίδει δε συγκεκριμένες οδηγίες για συμμόρφωση και ενημερώνει σχετικά το Υπουργικό Συμβούλιο. Η κ. Ζαννέτου προσθέτει πως ως επίτροπος καλείται να μελετά και να υποβάλλει εισηγήσεις για εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας / διαδικασιών / πρακτικών με τις διατάξεις των Συμβάσεων Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τις οποίες η Δημοκρατία έχει κυρώσει, σύμφωνα με νέα δεδομένα ως προς τα διεθνώς κρατούντα και/ή συστάσεις των πιο πάνω οργάνων των Ηνωμένων Εθνών (Concluding Observations). Περαιτέρω τηρεί το Αρχείο Διεθνών Συνθηκών με Ευρετήριο Διεθνών Συνθηκών. «Αυτό περιλαμβάνει τον εντοπισμό και τη λεπτομερή καταγραφή των διμερών και πολυμερών συνθηκών που έχει συνάψει ή συνάπτει η Δημοκρατία, τη μεταφορά των στοιχείων σε βάση δεδομένων και τη συνεχή επικαιροποίησή τους, ώστε το κράτος να γνωρίζει, ανά πάσα στιγμή, τις συνθήκες που το δεσμεύουν. Παράλληλα επισημαίνονται στα αρμόδια υπουργεία παραλείψεις ή ενέργειες που πρέπει να ληφθούν όσον αφορά την τακτοποίησή τους (status). Τέλος, έχει την ευθύνη ενοποίησης της νομοθεσίας και μετάφρασής της από τα αγγλικά στα ελληνικά και από τα ελληνικά στα αγγλικά», καταλήγει επί τούτου.

 

Στόχοι – προτεραιότητες

Σημειώνοντας ότι αποτελεί «εξαιρετική τιμή για μένα το ότι με επέλεξε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας», η επίτροπος εξηγεί πως «γνώριζα από την πρώτη στιγμή αποδοχής του διορισμού μου ότι αναλάμβανα ένα δύσκολο έργο αλλά ταυτόχρονα και μεγάλη πρόκληση. Τα 30 χρόνια θητείας μου στη Νομική Υπηρεσία μου έδωσαν, πιστεύω, τα εφόδια για να μπορέσω να αναλάβω και να φέρω εις πέρας το έργο αυτό, αφού ποτέ δεν περιορίστηκα σε ενασχόληση με ένα μόνο θέμα, αλλά με πολλούς τομείς του δικαίου, γεγονός που μου έδωσε την ευκαιρία να αποκτήσω γνώση και εμπειρία σε πολλαπλά επίπεδα». Η επίτροπος δεν κρύβει πως «αδυναμία μου ήταν πάντοτε τα επίμαχα και προκλητικά κοινωνικά θέματα, το θέμα της οικογένειας, των παιδιών, των γυναικών, της ισότητας, της προστασίας ζώων και όλα όσα άπτονται της κοινωνικής ζωής των πολιτών. Ο θεσμός του επιτρόπου Νομοθεσίας, ως θεσμός των προηγμένων κρατών, συμβάλλει στην καλυτέρευση, την κωδικοποίηση, την απλοποίηση, την ενοποίηση και την αναθεώρηση του δικαίου, καθώς επίσης και στον εντοπισμό προβλημάτων και ελλείψεων, μέσω εισηγήσεων, συνεργασιών, ανταλλαγής απόψεων, μελετών ή/και έρευνας που θα μπορούν να καταλήγουν σε ορθές εισηγήσεις προς την κυβέρνηση για τον εκσυγχρονισμό του δικαίου γενικότερα». Όραμά της είναι να καταστεί γνωστή η σπουδαιότητα του θεσμού σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς του Δημοσίου αλλά και να διαχυθεί στα ευρύτερα στρώματα της κοινωνίας των πολιτών, στην ορθή του βάση, σύμφωνα με όλα τα καθήκοντα που οφείλει η επίτροπος να επιτελεί.

 

«Στόχος μου είναι η δημιουργία και η ενίσχυση μιας ανεξάρτητης υπηρεσίας, όπως υπάρχει και λειτουργεί στα προηγμένα κράτη, με συγκεκριμένη διοικητική δομή και άρτια εκπαιδευμένο και εξειδικευμένο προσωπικό, το οποίο θα μπορεί να ανταποκρίνεται στις υψηλών προδιαγραφών απαιτήσεις του θεσμού του επιτρόπου Νομοθεσίας και ειδικότερα να μπορεί να συμβάλλει ουσιαστικά στην αναθεώρηση, τον εκσυγχρονισμό του δικαίου, τον εντοπισμό ελλείψεων και αναγκών αναθεώρησης, καθώς και σε εισηγήσεις για ανάγκη θέσπισης νέων νομοθεσιών. Η νέα αρμοδιότητα που μου δόθηκε, αυτή των αυτεπάγγελτων εισηγήσεων, κατέστησε σαφέστατο ότι οδεύουμε ως κράτος δικαίου προς μια ορθή κατεύθυνση αναβάθμισης του θεσμού και αποτέλεσε πραγματικά το μεγαλύτερο κίνητρο για τη νέα αυτή πρόκληση, ώστε να συμβάλω με τις γνώσεις και την εμπειρία μου στον τομέα που έλειπε από το νομικό σύστημά μας. Εκτός από την υποβολή εισηγήσεων, το γραφείο του επιτρόπου Νομοθεσίας μπορεί να συμβάλλει, κατόπιν οδηγιών, στην ετοιμασία νομοσχεδίων για εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας, ενέργεια που εδώ και αρκετά χρόνια δεν υλοποιείτο. Η εν λόγω εργασία μπορεί να διεξάγεται στο πλαίσιο νομοπαρασκευαστικών επιτροπών, οι οποίες είτε μπορούν να συστήνονται με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, είτε κατόπιν αιτήματος κοινοβουλευτικής επιτροπής, είτε εισήγησης του γενικού εισαγγελέα της Δημοκρατίας ή υπουργού, με σκοπό την αναθεώρηση και τον εκσυγχρονισμό τομέων του δικαίου. Αυτή η πολύ σημαντική εργασία για να είναι δυνατόν να εκτελείται απαιτεί σχεδιασμό με καθορισμό προτεραιοτήτων και τομέων δικαίου, κάτι που στοχεύω να πράξω μέσω ενός στρατηγικού σχεδίου δράσης. Ένας επίσης σημαντικός στόχος μου είναι η επίσημη ενοποίηση της κυπριακής νομοθεσίας και των κανονισμών, ενέργεια που θα διευκολύνει τον νομικό κόσμο, αλλά και η δημιουργική και εποικοδομητική συνεργασία με ανάλογους θεσμούς άλλων χωρών», εξηγεί η κ. Ζαννέτου.

 

Βλέπει, συστήνει, ενοχλεί

 

Σε αυτούς τους περίπου τέσσερις μήνες που ισχύει ο διορισμός σας, σε ποιες ενέργειες έχετε προβεί, ποια υπουργεία έχετε ενοχλήσει, ποιες παρεμβάσεις κάνατε και με ποιο συγκεκριμένο σκοπό;

«Άμεσα άρχισα επαφές με κρατικούς αξιωματούχους για να τους ενημερώσω για τα καθήκοντά μου και παράλληλα είχα και κάποιες συναντήσεις απόλυτα σχετικές και σημαντικές όπως με τον πρόεδρο της Βουλής, υπουργούς, τον γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου, τον γενικό ελεγκτή, τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο κ.λπ. Στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων μου σχετικά με τις Συμβάσεις Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στις 15 και 18 Νοεμβρίου 2019 παρουσίασα, στην 68η Σύνοδο της Επιτροπής κατά των Βασανιστηρίων στη Γενεύη, την 5η Περιοδική Έκθεση της Κύπρου για τη Σύμβαση κατά των Βασανιστηρίων και Άλλων Μορφών Σκληρής, Απάνθρωπης ή Εξευτελιστικής Μεταχείρισης. Μετά την ακρόαση η επιτροπή πρόσφατα επανήλθε με το τελικό της κείμενο για τις παρατηρήσεις της (concluding observations), με εισηγήσεις και συστάσεις για θέματα που θεωρεί ότι χρήζουν βελτίωσης και συμμόρφωσης με τη σύμβαση. Έχω ήδη προβεί σε ενέργειες προς τα υπουργεία για την υλοποίηση των συστάσεων αυτών. Περαιτέρω στις 20/12/2019, κατόπιν συνεργασίας μας με όλα τα αρμόδια υπουργεία και τμήματα, συντάξαμε και αποστείλαμε στη Γραμματεία της Σύμβασης την 25η Εθνική Έκθεση αναφορικά με τη Σύμβαση για την Εξάλειψη Πάσας Μορφής Φυλετικής Διάκρισης (CERD). Στις 30.12.2019 απεστάλη η Έκτη Περιοδική Έκθεση της Κύπρου, δυνάμει του Ευρωπαϊκού Χάρτη για τις Περιφερειακές ή Μειονοτικές Γλώσσες, στην αρμόδια Γραμματεία του Συμβουλίου της Ευρώπης. Από την ημέρα ανάληψης των καθηκόντων μου έχω προβεί σε δέκα περίπου αυτεπάγγελτες εισηγήσεις / παρεμβάσεις προς υπουργεία για την ανάγκη αναθεώρησης νομοθεσιών που αφορούν τον περί Αρχείου Πληθυσμού Νόμο, το νομοσχέδιο για τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, τους κανονισμούς για τις άδειες ασθενείας, τον περί Νομικής Αρωγής Νόμο, τον περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νόμο, τον περί Πυροβόλων και μη Πυροβόλων Όπλων Νόμο, τον περί Βίας στην Οικογένεια Νόμο του 2000, τον περί Εγγραφής Γυμναστών Νόμο και τον περί Σωματείων και Ιδρυμάτων Νόμο. Το αυτεπάγγελτο της ενέργειάς μου προήλθε από θέματα κυρίως της επικαιρότητας και δικών μου προβληματισμών για τον τρόπο που αντιμετωπίζονται από τον νόμο ή και ελλείψεων. Για παράδειγμα δεν γίνεται να ακούω ότι ο δράστης σε υπόθεση βίας είχε στο σπίτι του πέντε όπλα και να μην προβληματιστώ για τις πρόνοιες του νόμου και την ανάγκη περισσότερου ελέγχου και την απουσία στον νόμο πρόνοιας για ημερομηνία λήξης της άδειας κατοχής».

 

Σύμβαση Εξάλειψης της Βίας και της Παρενόχλησης στην Εργασία του ILO

 

Σημαντικό το νομοσχέδιο για κύρωσή της

Όπως εξηγεί η επίτροπος Νομοθεσίας, με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου έχει πλέον εμπλοκή στο νομοπαρασκευαστικό έργο τεσσάρων σημαντικών νομοθετημάτων: του περί Δήμων Νόμου και του περί Κοινοτήτων Νόμου, «αμφότερων τεράστιας σημασίας αφού αφορούν τη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης», σημειώνει, του περί Εταιρειών Νόμου, «ενός πολύπλοκου έργου που αφορά την αντικατάσταση του υφιστάμενου νόμου με νέο νομοσχέδιο» και του «σημαντικότατου νομοσχεδίου για την κύρωση της Σύμβασης και Σύστασης για την Εξάλειψη της Βίας και της Παρενόχλησης στην Εργασία που ψηφίστηκαν κατά τη διάρκεια της 108ης Συνδιάσκεψης Εργασίας τον Ιούνιο 2019, την οποία η Κυπριακή Δημοκρατία έχει υπογράψει». Σύμφωνα με την κ. Ζαννέτου, «η υιοθέτηση της σύμβασης για το θέμα κρίθηκε αναγκαία από το ILO, για να καλύψει τα κενά που υπάρχουν στον ορισμό της βίας και της παρενόχλησης, αφού δεν υπάρχει διεθνώς συμφωνημένος ορισμός, καθώς και το κενό στην καθοδήγηση για αντιμετώπιση του φαινομένου, το οποίο έχει σημαντικές επιπτώσεις στον κόσμο της εργασίας, επηρεάζει την παραγωγικότητα και τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και την ποιότητα ζωής των εργαζομένων. Παράλληλα θα ετοιμαστεί και νομοσχέδιο για την εφαρμογή της σύμβασης αυτής». Τέλος, με δική της πρωτοβουλία η επίτροπος έχει αναλάβει να συμβάλει «και στο πολύ σημαντικό νομοσχέδιο που κατέθεσε στη Βουλή ο υπουργός Δικαιοσύνης με τίτλο ‘Ο περί Εγκαθίδρυσης Συστήματος Ποινικής Δικαιοσύνης Φιλικής προς τα Παιδιά που βρίσκονται σε σύγκρουση με τον Νόμο (Πρόληψη, Μεταχείρισή τους στο Σύστημα Ποινικής Δικαιοσύνης και Αντιμετώπιση της Παραβατικότητας) Νόμος του 2019’».

 

Ο θεσμός του επ. Νομοθεσίας μπορεί να είναι ενισχυτικός του έργου της Νομικής Υπηρεσίας

Καθότι προερχόμενη από τη Νομική Υπηρεσία, στην οποία οδηγούνται τα νομοσχέδια που ετοιμάζει η εκάστοτε κυβέρνηση για νομοτεχνικό έλεγχο, εξηγεί ότι δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν καθορισμένοι λειτουργοί πλην ελαχίστων που να ασχολούνται αποκλειστικά με αυτήν την εργασία. «Ο δικηγόρος που έχει καθημερινά ακρόαση ή εμφάνιση στο δικαστήριο και προετοιμασία αναπόφευκτα θα βάλει χωρίς να το θέλει σε δεύτερη μοίρα τον νομοτεχνικό έλεγχο που απαιτεί προσήλωση και ιδιαίτερη συγκέντρωση. Υπάρχουν και λειτουργοί που δεν γνωρίζουν το αντικείμενο αυτό. Υπάρχουν βέβαια και προβληματικά κείμενα, τα οποία θέλουν μεγάλη επεξεργασία και απαιτούν ιδιαίτερες γνώσεις και εκπαίδευση από τον λειτουργό. Δεν μπορούν όλοι να τα κάνουν όλα» σημειώνει. « Γι’ αυτό και θεωρώ ότι ο θεσμός του επιτρόπου, όταν τεθεί στην ορθή του βάση, θα μπορεί να συνεισφέρει και στο θέμα της αποφυγής καθυστέρησης. Με τη συμμετοχή του επιτρόπου σε νομοπαρασκευαστικό έργο για τουλάχιστον σημαντικά νομοσχέδια στο στάδιο των υπουργείων, όπως έμπρακτα έχω δει με αυτά που με όρισε το Υπουργικό, το νομοσχέδιο θα φτάνει στη Νομική Υπηρεσία σε μορφή τέτοια που αναπόφευκτα θα ελαχιστοποιεί τον χρόνο ο οποίος απαιτείται για να είναι έτοιμο, χωρίς να χρειάζονται ώρες νομοτεχνικού ελέγχου. Αυτός βέβαια είναι ένας μακροπρόθεσμος στόχος μου, αφού απαιτεί πληρέστερη στελέχωση της υπηρεσίας της επιτρόπου Νομοθεσίας με εξειδικευμένο προσωπικό.

 

Θεωρώ όμως ότι με την ενδυνάμωση και την εξειδίκευση που ευελπιστώ ότι θα υπάρχει και την εμπλοκή της επιτρόπου θα επιλυθούν πολλά προβλήματα των υπουργείων στη σύνταξη νομοσχεδίων και αργότερα του νομοτεχνικού ελέγχου».

 

 

ΚΑΤΙΑ ΣΑΒΒΑ,

 

 



Πολίτης Online

02/02/2020

πάνω | πίσω | εύκολη εκτύπωση | εξειδικευμένη αναζήτηση | επικοινωνία | αρχική σελίδα

© Copyright - Συμβουλευτική Επιτροπή για τη Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας στην Οικογένεια  |  www.familyviolence.gov.cy